Metaller yüksek sıcaklıklarda belirgin viskoz davranış gösterir (balın kıvamında). Yüksek deformasyon oranları ile şekillendirilirse, metallerin akmaya karşı direnci artar. Bunun nedeni viskoz davranış değil, yeniden kristalleşme olayının yeterince hızlı olmamasıdır.
Şekillendirme genellikle erime sıcaklığının yarısı üzerindeki deformasyon sıcaklıklarında yapılır (T> 0.5 Tm). Gaz boşlukları sıcak işlemle giderilir. Uzun taneler küçük ve eşeksenli hale gelir. Oksit, kükürt, nitrür gibi istenmeyen maddeler parçalanır ve düzgün dağılır. Şekillendirme için gereken enerji azalır, şekillendirme kolaylığı artar.
Plastik deformasyon yeniden kristalleşme sıcaklığının üstünde yapılırsa, sıcak plastik deformasyon yapılır. Deformasyon hızı ve sıcaklık işlem sırasında uygun şekilde seçilirse, küçük ve yüksek mukavemetli bir tane yapısı elde edilir.
Sıcak deformasyonda deformasyon için harcanan enerji, soğuk deformasyon için harcanan enerjiden daha azdır. Sıcak şekillendirmede malzeme çatlamadan deforme olabilir. Genel olarak, sıcak şekillendirme hava ortamında gerçekleştirilir ve ortaya çıkan oksidasyon nedeniyle önemli metal kaybı meydana gelir. Yüzeyde sıcak çelik oluşumu sırasında karbon kaybı meydana gelir.
Soğuk Şekillendirmenin Tercih Edilen Durumları
Soğuk şekillendirme sıcak çekme ıslah çeliği fiyatları ile karşılaştırıldığında, sıcak şekillendirme sıcaklığına bağlı olarak yüzey kalitesi düşer. Bu nedenle, yüzey kalitesinin önemli olduğu imalatta sıcak işlem çok istenmez. Fakat; Tane yapısının homojenliği ve yer değiştirme yoğunluğunun azalması nedeniyle, sıcak işlem de tercih edilir.
Özellikle yüzey özelliklerinin ön planda olduğu gıda endüstrisinde, soğuk şekillendirme ile üretilen ürünler kullanılmalıdır. Örneğin, sütün içinden geçeceği paslanmaz çelik bir boru imalatında kullanılacak paslanmaz çelik levha soğuk şekillendirme ile üretilir. Bunun nedeni, soğuk şekillendirme ile üretilen levhanın yüzey profilinin daha yumuşak olmasıdır. Bu bakteri ve mikrop oluşumunu önleyecektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder